zwitserland zermatt

Swisstainable: met de trein en waterfiets door Zwitserland

Mijn voeten bengelen over de rand van het panton van restaurant Le Rhin Bleu in Basel; roseetje in de hand en de zon die in de verte aanstalten maakt om er de brui aan te geven. Onder me dobberen kranige veertigers voorbij, knuffelend met een knalgele waterzak. Blijkbaar pendelt de Baselnaar (de Basler eigenlijk) zo naar huis. Ze springen ter hoogte van hun werk de Rijn in en drijven stroomafwaarts mee naar huis, kledij weggestopt in een waterdichte zak die meteen doubleert als boei. Ecologischer ga je niet vinden natuurlijk. Met de Rijn is altijd een beetje reizen!

Ecologisch reizen, het blijft ergens een tegenstrijdigheid. Waarschijnlijk is gewoon thuis blijven de meest duurzame keuze, maar laat ons vooral focussen op hoe we reizen toch groener kunnen maken. Zwitserland denkt alvast mee onder de noemer Swisstainble en focust haar toeristisch aanbod rond vier grote thema’s: dichtbij genieten van de natuur, authentieke cultuur, lokaal shoppen en slow travel. Een belangrijk onderdeel daarvan is transport en net dat was het thema van mijn reis. Zo ecologisch mogelijk op ontdekkingstocht door Zwitserland.

Met de trein

Als ik kon kiezen, deed ik alles met de trein. Dat gezapig door een landschap daveren, staren naar je medereizigers, even de benen strekken met een gangwandelingetje… Helaas blijft het Europees treinnetwerk met stevige vertraging in het station staan. Politiek, doe er iets aan! 

Zwitserland is wel al in actie geschoten en riep de Swiss Travel Pass in het leven. Met één pas reis je zo goed als het ganse land rond, met de boot, trein en bus. Naast heel wat andere voordelen zoals gratis toegang tot een resem musea, bergexcursies etc. Vanuit Brussel neem je de ICE naar Basel (6u30) of Zurich (7u30) en dan kan je ontdekkingstocht beginnen. 

“Ach Niel, dat klinkt als een promo-praatje.” Wel, met de trein door Zwitserland bollen voelt eigenlijk vaak als een reclamefilmpje. Zeker als je de gletsjer- en panoramatreinen neemt. Die laatste hebben gigantische ramen tot aan het plafond, waardoor je je de ganse rit kan vergapen aan de prachtige Zwitserse natuur. Je dendert langs wilde rivieren, tussen de rotswanden, door weides en langs bergen. Hier en daar loeit een koe naar je, de schapen staan erbij en kijken naar … ja naar wat eigenlijk?

zermatt trein

Neem zeker eens de Gornergrat tandradbaan – een soort achtbaansysteem om een trein steil naar boven te krijgen – vanuit het autovrije dorp Zermatt. Door de energie van de neergaande trein te gebruiken, kunnen ze de andere bijzonder ecologisch naar boven krijgen sinds 1898 al. Maar het strafste blijft het fenomenale zicht op de Matterhorn tijdens de klim naar Gornergrat (3089m). Eenmaal aan de top kan je gezellig lunchen in het restaurant of even binnen springen in het interactieve museum “Zooom the Matterhorn”, inclusief VR-experience, waarbij je alles leert over de wereldberoemde bergtop. Mocht je hem toch niet kennen, ‘t is dien van op de Toblerone. 

Klein shout-out trouwens naar de Zwitserse spoorwegen. Tijdens mijn trip met moeite 5 minuten vertraging gehad in totaal, sommige treinwagons hebben ingebouwde speeltuinen voor kinderen en ze hebben alles in het werk gesteld om fietsers een comfortabele rit te geven.

Met de waterfiets en Weidling

Tweeduizend jaar geleden dreven de Kelten al handel via de Rijn. Op lange, platte en vooral handgedreven schepen vervoerden ze zout, vis en andere handelswaar; een traditie die je nog steeds kan beleven in Basel, puur voor het plezier dan toch. Verschillende Weidling-clubs houden het gebruik in stand en leren met veel trots de twee technieken om vooruit te raken aan. In diep water is dat met een soort duwende roeibeweging, in ondiep water eerder door een stok in de bodem te duwen. Laat die triceps dus maar eens werken. De Weidling is Unesco erkend erfgoed trouwens.

basel zwitserland

Ken je de pedalo of waterfiets nog? In mijn hoofd waren de romantische zwanenbootjes al lang uit het straatbeeld (waterbeeld?) verdwenen, maar wie de hike richting het meer Bettmersee in de regio Wallis aandurft, kan er al fietsend ronddobberen. Ok ok, het zijn de klassieke en niet de zwanen, maar je flapt wel op 2000 meter door het water. Oppassen voor de stand up paddlers en vissers, want ook dat kan er. Naast het meer staat een gezellig chaletje met een stuk strand, terwijl je netjes omringd bent door stevig uit de kluiten gewassen bergtoppen. 

Met de step en mountainbike

Geen waterrat? Geen zorgen! Wie aan de Zwitserse Alpen denkt, denkt automatisch ook aan mountainbiken. Opties genoeg alvast in Wallis; er zijn liften en uitdagende parcours aangelegd voor downhillers en dankzij de e-bikes kan je heel wat extra kilometers aan je tocht toevoegen. Wie eens iets nieuws wil proberen, kan naar beneden donderen met een trike, een soort uit de kluiten gewassen driewieler op dikke banden.

Als kind had ik zo’n grote metalen trottinette, een relikwie uit mijn nonkel zijn jeugd. Knal oranje! Een en al nostalgie dus toen ik ze boven op de Bettmeralp te huur zag staan. Het downhill ritje van Bettmeralp naar Betten Dorf duurt ongeveer 40 minuten en is werkelijk adembenemend, het ene viewpoint na het andere. Zorg gewoon dat je niet uit de bocht vliegt, want je kan vlot tot zestig km per uur knallen. 

valais zwitserland

Met de kabelbaan 

Tegenwoordig doen bergstations heel wat inspanningen om hun werking duurzamer te maken. De kabelbanen op groene stroom doen draaien is daar een belangrijke bij. Want geen bergen zonder gondola’s, ah ja! Zeker als je naar het leuke dorpje Bettmeralp in Wallis wil. Auto’s zijn er namelijk niet welkom dus het is te voet of met de kabelbaan te doen.

Een aanrader, want het dorpje is de start van enkele prachtige hikes. Die naar de Bettmerhorn bijvoorbeeld, vanwaar je een ongelofelijk zicht hebt op de Aletschgletsjer. Op een mooie dag kan je de Matterhorn zien, wie zin heeft in een meertje kan waterfietsen op de nabije Bettmersee en er zijn genoeg vierduizenders voor de alpinisten onder ons. Wie zin heeft in een avontuur, ga eens hiken op de Aletschgletsjer. De gids vertelt je alles wat je wil weten over het ontstaan en helaas verdwijnen van de gletsjer, waarna je met spikes en touw het ijs overwint. Muts niet vergeten! De hike naar en weg van de gletsjer is pittig, maar eigenlijk kan iedereen onder begeleiding van een gids de gletsjer op, gevaarlijk is het niet echt. Tijdens de zomer vertrekt elke dag een gletsjertour op de Grote Aletschgeltsjer kan je tijdens de zomer elke dag bij de Aletsch Arena (of op de website van de Aletsch Arena) boeken.

Het dorpje Bettmeralp is trouwens een oase van rust, heerlijk stil en gezellig traag. Ga zeker eens aan de toog zitten met een echte Valaisian , want het zijn fantastische mensen. Alleen is hun Duits echt onverstaanbaar. Bestel misschien ook een portie cholera, een traditioneel gerecht op basis van bladerdeeg en restjes. Tijdens de cholera-pandemie mochten mensen niet buiten komen en waren ze aangewezen op die restjes, vandaar de naam. 

Te voet

Hikers moeten zeker eens de trein naar het stadje Brig nemen. Het is er leuk slenteren tussen de historische gebouwen en ‘s avonds lopen de terrasjes vol, maar het is vooral een hub naar heel wat skigebieden, warmwaterbaden en dikke hikes. De Simplonpass bijvoorbeeld, een wijze en vooral heel diverse hike langs meertjes, bergen en gezellige dorpjes waar knusse dametjes schapenwol spinnen. Ga zeker ijs eten in – de enige – bakker in Simplon Dorf en neem onderweg een wiel raclettekaas mee. Het is maar een simpele vijf kilo extra in je rugzak.

Wie nog vaak te voet door de Zwitserse bergen tjoolt, is herder Deborah. Tijdens de winter maakt ze kunst, maar in de zomermaanden probeert ze 121 zwartneusschapen bij elkaar te houden om ze te beschermen tegen wolven. Wie goesting heeft in een potje verstoppertje kan de app Meet the Sheep downloaden en zo de schapen opsporen. Naast een bel om de nek hebben de leiderschapen namelijk ook een GPS-trackertje ingebouwd. Een leuke activiteit met de kinderen dus. 

Foto’s