Noord-Brabant: een brief aan de broer van Vincent Van Gogh
Geachte heer Van Gogh,
Beste Theo,
Geen zorgen mijn beste man, ik kom je niet om geld vragen, ook al weet ik dat je broer Vincent dat wel deed in zijn brieven. Ik kom je ook niet vertellen dat hij weer bij de dames van plezier gevonden is, de levensgenieter. En nee, het gaat ook niet over zijn bizarre escapades, zijn nachtelijke beslommeringen en zijn grote liefde voor de fles. Ik kom je vertellen dat ik in jullie geboortestreek gaan ronddwalen ben en dat je broer een icoon geworden is. Een grote naam in de kunstwereld, schilderijen die voor miljoenen de deur uitvliegen, dieven die de meest onmogelijke plannen smeden om zijn werk te verdonkeremanen.
Daar val je waarschijnlijk even stijl van omver. Nochtans, het is geen leugen, de liefde is er. In Nuenen, dat kleine gezellige dorpje in Noord-Brabant waar jullie opgroeiden, de liefde leerden kennen, inspiratie vonden maar ook uitgespuwd werden door de katholieke dorpelingen. Waar ze Vincent maar een rare kwast vonden. Een lelijkaard, een klaploper, een dronkeman. Wel, in dat dorpje staat nu een pracht van een museum rond jullie verhaal. Elke iconische plek, zoals jullie woonst, het huis van Vincents lief, zijn atelier en zelfs het befaamde kerkje dat zo vaak op zijn schilderijen stond, krijgt nu een woordje uitleg. Bij elke plek staat wel iemand te fotograferen.
En de inwoners van Nuenen zelf? Die adoreren Vincent ondertussen. Ze zijn trots op hun kunstige kwistenbiebel. Gezellige mensen ook, maar dat zijn al die Noord-Brabanders wel. Ze kunnen genieten als de beste. De restaurants en terrassen zitten vol, ze kuieren in het gezellige stadspark en verliefde koppeltjes gaan smoochen bij de prachtige watermolens die op je broers schilderijen pronken. Maar wel met een mondmasker, die moeten we op tegenwoordig. Ik vraag me trouwens af hoe Vincent die zou dragen, want ja, met dat oor en zo.
Brabanders! En als ze kunnen, dan gaan die Brabanders wat dwars zitten, de kleine rebellen. Daar herken je toch je broer in, niet? Of zoals hij zelf zei: “Je leven zou wel erg leeg zijn als je nergens spijt van zou hebben.”
Vincent zei trouwens ooit dat geluk niet te vinden is het intellectuele, maar dat geluk verscholen zit in de verbeelding en dus ook de kunst. Kunst troost hen die gebroken zijn door het leven. Dat kunst emotie moet tonen. Dat kunst het verhaal van het heden, het verleden en de toekomst is. Het verhaal van de natuur en de gewone man. De landbouwer, de aardappeleters, de muze. Noord-Brabant was jullie verhaal, zijn inspiratie.
Theo, ik kan je alvast gerust stellen. Dat prachtige decor waar je broer zijn inspiratie vond, dat is er nog. Anders. Meer stenen, meer mensen, meer beweging. Maar ze zorgen voor elke boom, elke druppel rivier en elke vogel. In de prachtige natuurparken die de streek rijk is, trad ik in Vincents voetsporen. Met een kano langs de velden, te voet langs de oude spoorwegbrug, op een fiets door de bossen. Ah ja, een fiets is een soort paard op wielen, de Nederlanders zijn er gek van. In Nuenen heb je zelfs een fietspad dat licht geeft in het donker.
Wat een natuurpracht daar toch in Brabant, geen wonder dat je broer er zo dol op was. Hadden jullie toen trouwens al pannenkoekenhuisjes?
“Wat zag Den Bosch er mooi uit, de marktplaats en de straten met sneeuw en de huizen donker met sneeuw op de daken, Brabant is toch Brabant en ’t Vaderland is toch het Vaderland.”
Vincent was precies grote fan van Den Bosch. En weet je, ik kan hem geen ongelijk geven. De Noordbrabantse hoofdstad leeft als nooit tevoren. Wist je dat je broers werk tussen dat van andere grootheden zoals Bruegel, Bosch en Bosschaert hangt? In het Noordbrabants Museum is dat, waar nu een tentoonstelling loopt rond het leven van Salvador Dali, een kunstenaar die lang na je broer ook furore maakte. Boven in het museum is een aparte vleugel voorzien rond het werk van Vincent. Prachtig gedaan, je zou trots zijn.
Den Bosch is trouwens echt een gezellige stad geworden, Theo. In de Uilenburg wijk kan je gezellig kuieren en vind je heel wat heerlijke ontbijt- en lunchplekken. Rond de markt is het tof shoppen en het Korteputstraatje zit volgepropt met restaurants. Maar de tofste plek is ongetwijfeld de Tramkade, aan het water. De oude veevoederfabriek en het terrein errond zijn helemaal uitgebouwd tot hippe ontmoetingsplaats voor kunstenaars, designers, gamers, skaters en mensen die gewoon gezellig willen eten en drinken. En op de oude silo’s hebben kunstenaars gigantische werken geschilderd. We noemen dat street-art tegenwoordig.
Je broer zei ooit: “Ik heb mijn hart en mijn ziel in mijn werk gestopt en ben daardoor in het proces verdwaald. Maar jullie begrijpen me niet, en ik ben bang dat jullie dat nooit zullen doen.” Of ze Vincent ondertussen al begrijpen, dat kan ik je niet vertellen. Maar geloof me vrij allerliefste Theo, de waardering en de liefde bij de Brabanders (en ver daarbuiten) is er. Je broer is een begrip, een icoon, een kunstenaar.
Ik laat je Theo, maar ik voeg graag nog wat foto’s toe. Zo krijg je een mooi beeld van de streek. Heel veel groetjes en hou je haaks. Ik ben ondertussen fan van je geboortestreek.
Niel aka Tjoolaard
Praktisch
Via Avontuur Dichtbij kan je een uitgestippelde fietsroute vastleggen. Met behulp van een app doorkruis je vlotjes Noord-Brabant en mis je geen enkele hotspot. Ook de kanotocht, (elektrische) fietsen en overnachtingen zitten in het pakket.
Extra tips Den Bosch: Eet een échte Bossche Bol, van Jan de Groot met kop koffie. Dit kan bijna overal en natuurlijk bij Jan de Groot zelf, vlakbij het station. Drink een koffie bij Bolwerk, superleuk aan het water of duik de wijk Uilenburg in en geniet van koffie bij Drab. Ook leuk voor lunch op zondag is Eetbar DIT. Of ga opzoek naar de Jeroen Boschtuin, een verstopt pareltje groen in de stad.
Extra tips omstreken: Ga voor diner naar de Watermolen van Opwetten, heel lekker en een prachtig decor. Lunchen kan bij de Helden van Kien, heerlijke Brabantse streekproducten en een prachtdomein voor kinderen. Bezoek de oude spoorbrug in de Moerputten of verdwaal in het nieuwe Nationaal Park net buiten de stad.
Interessante links:
www.visitbrabant.com
www.hiermoetjezijninbrabant.nl
www.vangoghbrabant.com
Foto’s