Museo Atlantico: het eerste onderwatermuseum in Europa
Ontiegelijk vroeg is het. De zon prikt stilaan door de ochtenddamp en terwijl de zee alsmaar dichter naar het land wil, klotsen de golven tegen de zijkant van ons bootje. Naar goede gewoonte net voor een duik, moet ik naar het toilet, maar ik zit helaas goed toegesnoerd in mijn wetsuit. Dus probeer ik mijn gedachten wat te doen afdwalen: noemen we zand zand, omdat het ligt tussen zee en strand? De motor valt weg, Miguel de diving master brult in Spenglish: “Ready for el Museo Atlantico muchachos?”
Vijftien meter onder ons ligt Museo Atlantico, het allereerste onderwatermuseum voor schone kunst en de nieuwe trekpleister van het Canarische eiland Lanzarote. Kunstenaar Jason deCaires Taylor experimenteerde eerder al met onderwaterkunst, maar het Museo Atlantico is echt een huzarenstukje. Door een ingenieuze constructie en onderwatermuur, de natte droom van Donald Trump waarschijnlijk, ontstaat een kunstmatig rif, wat heel wat zwemmend grut aantrekt. En toeristen in een duikpak die heel hard naar het toilet moeten. Maar uiteraard is het hem vooral om de gigantische collectie onderwater standbeelden te doen.
Miguel is een leutigaard en hij beseft dat hij een goed actueel mopje vast heeft. “This is a bery covid safe moesheum. Eberybody wears a mouth mask,” schaterlacht hij terwijl hij tegen mijn ademautomaat (dat ding waardoor een duiker ademt) tikt. Helaas herhaalt hij de mop bij zowat iedereen aan boord, maar het is hem vergeven. Ik staar nog even naar de heuvels in de verte en laat me achterover in het water vallen voor mijn meest excentrieke museumbezoek ooit. Meest gedenkwaardige reis tot nu toe.
Diepe maatschappijkritiek
In Museo Atlantico staan meer dan 500 standbeelden verspreid over 2.500m2, telkens verdeeld in thema’s. Kunstenaar Jason deCaires schopt graag tegen de maatschappelijke schenen en dat zie je in zijn werk. Terwijl mijn duikbuddy maar blijft worstelen met zijn bedampte bril, zweef ik door een deuropening in de gigantische onderwatermuur waar 35 betonnen mensen me welkom heten. Blijkbaar zijn die stuk voor stuk gemodelleerd naar inwoners van het eiland Lanzarote. Rubicon heet dat werk.
Wat verder ligt Het Vlot van Lampedusa, een klacht tegen hoe Europa omgaat met de vluchtelingencrisis. Heel bevreemdend om versteende mensen in een betonnen bootje op de bodem van de zee te zien liggen. Komt hard binnen! Maar deCaires wil ons ook doen nadenken over onze relatie met de natuur. Geen zeemeerminnen maar half-cactus, half-mensen tonen hoe onlosmakelijk we verbonden zijn met de planten- en dierenwereld, terwijl een selfienemend onderwaterkoppel onze technologieverslaving aankaart. Het lijkt wel alsof je in een gezonken Pompeii rondduikt. En yes, stiekem deed ik alsof ik de ontdekker van het mysterieuze Atlantis was, een jongensdroom.
Na een klein uurtje slalommen tussen de beelden, de kleine visjes en mijn gefrustreerde buddy wijst de zuurstoftank aan dat het stilaan tijd is om terug te keren. Maar niet voor we een laatste stop doen bij het meest indrukwekkende werk: een 200-tal beelden van mensen zitten verstrengeld in elkaar en vormen zo een dystopisch tafereel vol kleine visjes, algen en andere wezens uit de inner space. Met zijn mensencirkel wil de kunstenaar ons doen stilstaan bij de schoonheid van de onderwaterwereld en meteen ook wijzen op de broosheid.
Leuke extra, het collectief aan PH-neutrale beelden en de onderwatermuur dienen als kunstmatig rif, waardoor heel wat verloren gegane maar ook nieuwe fauna en flora kunnen terugkeren naar de plek. Art will save the world.
“Hey Niel, moest jij niet naar het toilet trouwens?” Niet meer, a true diver knows.
De praktische kant
Museo Atlantico bezoek je op een net iets andere manier dan een gebruikelijk museum. Geen bus tot de ingang en dan een ticketje aan het loket kopen natuurlijk. Je klopt best aan bij een van de vele duikscholen op Playa Blanca, zij regelen de excursies. Let wel, heb je
geen duikbrevet dan moet je een cursus initiatieduiken nemen, waar het museum bij zit.
Snorkelen is ook een optie trouwens. Heb je geen duikambities dan kan je vanuit een boot met glazen bodem boven het onderwatermuseum dobberen. Maar niets leuker dan er gewoon tussen zwemmen natuurlijk.
Alle info op: https://underwatermuseumlanzarote.com/nl/