De ruwheid van Siberië

De ruwheid van Siberië

Terwijl de ijzige wind diep in mijn kaken snijdt, denk ik aan de woorden van de Ruslandkenner op ons kantoor: “Siberië, wat ga je daar in hemelsnaam gaan zoeken?” Wel, de kilometers bos, marsiaanse open vlaktes en besneeuwde bergtoppen die na een stevige hike in de schoenen zitten, die heb ik al gevonden. Twee meter verder naast me klopt hiking-gids Igor een blik open met een grote steen. “Russian can opener,” lacht hij.

Tien dagen lang trekt onze internationale raftinggroep van berg naar water en van water naar berg. In de mistroostige dorpjes langs de weg stoppen we enkel voor wat eten, flessen zelfgestookte wodka of pivo (bier), verdwaalde koeien op de baan en een respectvolle foto van het zoveelste standbeeld van een Russische held. Geen makkelijke reis om neer te schrijven. Daar was ze te intens voor. Dus haal ik de anekdotes boven die me meest bijbleven. Grappige, harde, vreemde en absurde mini-hoofdstukken uit een tiendaags verhaal om nooit meer te vergeten.

Maximum improvisation!

In de verte hoorden we het water donderen. Het nu nog kalme water toonde al enkele kleine kabbelingen en ook de stenen groepeerden zich stilaan anders. Alle symptomen van een pittige versnelling in het verschiet. Tijd om onze raft even naar de kant te peddelen zodat we het komende gevaar met onze Russische coach konden analyseren.

Daar zaten we dan, hoog op een rots te staren naar een enorme rapid die zich genadeloos tussen de rotsen wurmde. Een gigantische, oncontroleerbare watermassa die enkel met de juiste vaarlijn kon overwonnen worden. Paar probleempjes echter. Eerst en vooral hadden we onervaren mensen in onze boot, waarvan een Indiër die zelfs niet kon zwemmen. Daarnaast sprak onze coach geen woord Engels met als leuk extraatje dat Russen andere vaartechnieken hebben dan Europeanen. Hij probeerde ons met handen en voeten uit te leggen wat zijn plan was, maar zag de verwarring in onze ogen dus hield hij het maar bij een korte “very strrrong situation, maximum imprrrovisation!” De betere Siberische inspirational quote. Grappig, maar niet echt geruststellend natuurlijk.

Soit, veel keuze was er niet. We moesten erdoor. De beentjes schrap zetten, de Indiër nog een laatste keer gerust stellen en volle bak peddelen. Kolkende golven, controle verliezen, herstellen, water slikken, de eerste golf doorkomen met een schreeuwende coach achteraan de boot. Geen tijd om te juichen want daar is de volgende golf. De coach roept iets in het Russisch, ik misinterpreteer, we geraken net een blaft van een golf over maar belanden zijwaarts in de volgende. En die flipt de boot. Negen mensen in het ijskoude, dansende water, eentje die niet kan zwemmen. Gelukkig was de safety-boot snel ter plaatse om iedereen uit het water te vissen. Wel mooi om te zien hoe iedereen van de boot meteen de Indiër ging zoeken en hem ook als eerste de boot opduwden. En de “very strong situation, maximum improvisation” bleef voor de rest van de trip meegaan.

Het Siberische decor

Siberië is gigantisch. En zelfs dat woord dekt de lading niet. Je rijdt er uuuuuren aan een stuk zonder ook maar een sprankel ‘beschaving’ tegen te komen. Enorme lappen bos die traag overgaan in prachtig besneeuwde bergen en daarna omtoveren in marslandschappen en toendra. Verdwaalde arenden boven het busje, kronkelwegen langs akkers waar boeren met os en ploeg hun werk doen en een rivier als constante doorheen je reis. Geen mooier decor dan dit.

Slapen deden we in hutten, knal in de natuur. Elke nacht opwarmen aan een knisperend kampvuur, verhalen over alle landen vertegenwoordigd en warm appelsap in de kookpot terwijl de coach plots een fantastisch mooi Russisch lied brengt. Wist je trouwens dat Indiërs dol zijn op onze Prinskoeken en Serven een enorm gevoel voor humor hebben? ’s Ochtends vroeg even ontsnappen aan de groep en door dauw en kou naar een apenmeer hiken. Erna de tanden poetsen in de ijskoude beek en opwarmen met een pot havermoutpap opgesmukt met kaas. Ik zou zo kunnen terug gaan.

Maar ook de dorpjes, huizen en interieurs hebben iets bijzonder. Dat typische mistroostige. Veel pastelkleuren en enkele verdwaalde planten om toch iets van gezelligheid te brengen. Hier en daar hangt een heroïsch schilderij of een foto van een lokale man of honour. Het sovjet-tijdperk is hier zeker niet ver weg.

De Russische absurditeit

Siberië heeft me te pakken. Door de prachtige natuur, door het extreme van het raften en de temperatuur, door het reisgezelschap, maar net zo goed door de Siberische Russen zelf. Hun norse gezelligheid, gevoed door een stevige slok wodka smelt samen met een rake portie absurditeit. In alle lagen. Van de man in de straten van Moskou die zijn wasbeer uitliet tot de bier drinkende kinderen in de afgelegen dorpen. Of een bezoekje aan de lokale supermarkt, waar plots twee pony’s voor de deur staan. Nog? Plots staat er in de middle of nowhere een huis gewoon op zijn kop. De winter maakt de Siberiërs hard, de natuur doet ze relativeren en het geïsoleerde zorgt voor nieuwsgierigheid.

Neem nu een Siberische sauna; eerst word je volledig afgeranseld met lauriertakken en daarna spring je de ijskoude rivier in. Twee graden is dat water. Vervolgens ga je tintelend terug de sauna in, die ondertussen uiteraard nog een tiental graden warmer staat. Puffen en zweten. De echte helden springen erna nog eens in de rivier, de anderen drinken een shot wodka buiten. Maar dan komt de moment suprème. De Russen draaien je in een doek en schroeien je lichaam al wapperend dicht. Gekke jongens.

Er leeft ook een stevige heldencultus in Siberië. Poetin wordt op handen gedragen, maar ook onze coach, een voormalig olympiër, wordt door iedereen begroet als een held. Hij bouwde wel twee scholen dus het telt. Russen houden enorm van certificaten en diploma’s, maar ook parades vinden ze de max. Helemaal aan het begin van de trip mochten/moesten we in eentje meelopen trouwens, elk met onze vlag boven het hoofd. Voor ons in de stoet rafters, kajakkers, oude legerjeeps, dansende dames in traditionele kledij en enkele motards op choppers. Helemaal vooraan een man in strak wit militair pak op een paard. We liepen de volle 500 meter en werden langs de baan toegejuicht door een uitzinnige menigte. Heel bevreemdende ervaring.

Praktisch

Ik kom er later nog op terug, maar ik kan je alvast deze praktische tips meegeven:

* Vliegen doe je via Moskou, dan een binnenlandse vlucht richting Altaj en dan een huurwagen of de bus. Op tijd beginnen met je visum-aanvraag, kan wel even duren.

* Solo door Siberië reizen is niet evident, maar het kan. Hou rekening met heel wat kilometers achter het stuur. Locals spreken vaak geen Engels en de kou loert om elke hoek. Je kan natuurlijk ook een groepsreis boeken. Bij Pacuara Travel bijvoorbeeld.

* Vreemd genoeg is er op heel wat plekken wel ontvangst. Koop op de luchthaven een simkaart en dan kan je verder. Google Maps is redelijk accuraat.

* Russen zijn gek op cadeaus. Chocolade inpakken dus.

Foto’s